KIRGIZLARIN TAKVİM ANLAYIŞI VE HALK AĞZINDAN DERLENEN EFSANE VE İNANIŞLARA GÖRE AY KAVRAMI

Abstract

Bu çalışma, Kırgız halkının geleneksel takvim anlayışı içerisinde “ay” kavramının halk inançları ve sözlü anlatılardaki yerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Kırgız kültüründe ay, yalnızca gökyüzüyle ilgili fiziksel bir olgu değil; aynı zamanda zaman algısını, doğayla uyumlu yaşamı ve toplumsal hafızayı şekillendiren çok katmanlı bir semboldür. Çalışmanın kapsamını, Kırgız halkının ayla ilişkilendirdiği takvimsel düzenlemeler, dini-mitolojik inanışlar, ayla ilgili efsaneler, deyimler, atasözleri ve ritüel pratikler oluşturmaktadır. Araştırmada hem yazılı kaynaklara hem de Kırgızistan’da farklı bölgelerde yapılan saha araştırmalarına ve halk ağzından derlenen sözlü anlatılara yer verilmiştir. Yöntem olarak, derleme ve doküman incelemesiyle birlikte folklorik çözümleme yöntemi benimsenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, ay kavramı Kırgız halkının zamanla, doğayla ve kutsal olanla kurduğu ilişkinin merkezinde yer almakta; ay döngülerine göre belirlenen takvim hem tarımsal faaliyetleri hem de toplumsal ritüelleri yönlendirmektedir. Ayrıca, ayla ilgili sözlü anlatıların ve inanışların günümüze kadar yaşatılması, kültürel belleğin korunması, sözlü kültürün sürekliliği ve millî kimliğin inşası açısından önemli bir işlev görmektedir.

Affiliated Institutions

• Muğla University TR

Related Publications