Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Çeyiz Geleneği: Sanat ve Kadının Görünmez İzleri

Abstract

Makale, çeyiz geleneğini toplumsal cinsiyet ve sanatsal üretim perspektifinden inceleyerek çağdaş sanattaki yansımalarını analiz eder. Temel tezi, sanatın kadınlara dayatılan toplumsal cinsiyet rollerini sorgulama, dönüştürme ve toplumda görünür kılma gibi özgürleştirici bir işleve sahip olduğudur. Çalışma, Virginia Woolf’un ekonomik bağımsızlık ve entelektüel özerklik düşüncesi ile Jung’un "kadın", "anne" ve "ev" arketiplerini çeyizin kültürel bellekteki köklerini açıklamak için kullanır. Judith Butler'ın toplumsal cinsiyet performativitesi kuramıyla desteklenen analiz, çeyizin bir "tutsaklık" aracı olarak işlevi ile sanatın "özgürleştirici" potansiyeli arasındaki diyalektik gerilimi merkeze alır. Bu bağlamda, Miriam Schapiro'nun 'femmage'ı, Gülsün Karamustafa'nın çeyiz enstalasyonları ve Judy Chicago'nun kadın emeğini yücelten eserleri, ataerkil normlara direniş pratikleri olarak yeniden okunmaktadır. Nitel araştırma yöntemi ve örnek olay incelemesiyle yürütülen çalışma, geleneksel sembollerin çağdaş sanatta nasıl dönüştürüldüğünü ortaya koyarak sanatın toplumsal dönüşümdeki rolünü vurgular.

Affiliated Institutions

• Bolu Abant İzzet Baysal University TR

Related Publications